Waarom deze speciale aandacht voor houten huizen in Amsterdam?

Bouwen in hout is in! Nieuwbouw in hout wordt vaak gepresenteerd als het nieuwste van nieuwste. Deels is dat terecht – vooral omdat hout nu om andere redenen gebruikt wordt dan vroeger. Deels is het onterecht, want houtbouw bestaat al heel lang en vertelt veel over de stad Amsterdam én de omringende gebieden die er in de loop van de tijd onderdeel van zijn gaan uitmaken. Want toen Amsterdam zich uitbreidde in geannexeerde gebied rondom de stad, werd in de regel al het bestaande gesloopt. Het landschap verdween onder grote zandpakketten en daarop volgende nieuwbouw. Zo zijn de verschillende ’lagen’ in de geschiedenis nauwelijks meer zichtbaar.

Door onze blik te richten op de houtbouw die er nog wél staat, ontdekken we hoeveel meer (bouw)geschiedenis er is dan alleen de oude middeleeuwse binnenstad rond de Dam en de beroemde grachtengordel: een geschiedenis die meestal ontbreekt in de officiële stadsgeschiedenis van Amsterdam.

Een andere reden om aandacht aan houtbouw te besteden, is dat houten huizen vaak mooi en apart zijn. Een deel kan worden beschouwd als volksarchitectuur (vernaculaire architectuur), waarin soms ook elementen uit andere architectuurstromingen zijn verwerkt. Dit geldt niet alleen voor historische houtbouw, maar ook voor de recente.

Deze serie luistergidsen is bedoeld voor iedereen die de diversiteit van houtbouw met eigen ogen wil zien. De selectie van de gebouwen in de gidsen is afkomstig uit een grotere inventarisatie in het kader van het project ’Langs houten huizen van Amsterdam’.